Molenhuis

Bij een molen hoort een molenhuis. In het geval van de Veldhovense wind- en rosmolen stond dat  niet pal naast de molen maar ongeveer 100 meter verderop, namelijk op de plaats waar nu kapperszaak New Wave is gevestigd.

Dit pand is nog niet zo heel lang geleden gesloopt, namelijk in 1981. Velen zullen het dus nog wel kennen als dat ‘pandje van Maas Bouwmaterialen’. En inderdaad, de laatste jaren was het ook niet meer dan een opslagplaats.

Vanaf het Rosmolenplein gezien: naar links de Molenstraat, naar rechts de Hoefstraat. Op deze hoek stond tot 1981 het molenaarshuis van de Veldhovense molen.

Dat dit pand echt een heel oude historie kende zullen velen echter niet weten. Het was een huis van het type ‘Kempisch woonhuis’ en volgens schattingen stamde het uit het midden van de 16^e eeuw! Overigens is er wel fikse discussie over dit jaartal. Want ja, hoe bepaal je nu de ouderdom? Is dat de datum van de huidige situatie van een pand? Het leggen van de eerste fundamenten? Iets daar tussen in? Of bepalen sommige gebeurtenissen mede de ouderdom?

Volgens Henk Stoepker, die de opgravingen verrichtte, is de molenaarswoning rond 1550 gebouwd en in één keer opgetrokken. Deze terminus post quem (het moment vanaf wanneer gerekend kan worden) leidt hij af uit een gevonden pot die als ‘bouwoffer’ in de funderingen was geplaatst. Volgens een oud gebruik diende dat ter bescherming tegen onheil, vergelijkbaar met het plaatsen van een ‘eerste steen’.

Ad Vorselaars stelt echter dat het pand in 1684 in een dermate slechte staat was dat het is afgebroken en volledig opnieuw is opgebouwd. De fundamenten bleven liggen en die zouden best van de 16^e eeuw kunnen dateren.

Het voormalige molenaarshuis (Molenstraat 1 - 3 - 5) eind jaren '70 van de 20e eeuw.

Bron: De Lindeboom - Jaarboek VII - 1983

De molenaarswoning is voor het eerst in 1568 genoemd als: “Erf aen ’t Molenhuys aan de Velthoven”. De bebouwing is pas voor het eerst terug te vinden op de kadastrale minuutkaart van 1832. Het was toen voor de helft eigendom van de heer van Tilburg en werd omschreven als ‘huis, schuur en erf’. In 1844 staat het vermeld als ‘Molenhuis aan de Veldhoven’.

Kadasterkaart uit 1832. Links van het Rosmolenplein staat het molenaarshuis met schuur getekend. Aan de rand van het plein staat de rosmolen (sectie K 581).

Bron: De Lindeboom - Jaarboek VII - 1983

In maart 1981 werd het pand gesloopt en werden er opgravingen verricht. Hierbij werden de funderingen blootgelegd en konden diverse vondsten veilig gesteld worden (zie blokje in de kantlijn).