Het was niet altijd ‘pais en vree’ rondom die molen …
Ongelukken en ongevallen
Een windmolen vergt veel onderhoud. Dat de Veldhovense molen in het verleden niet altijd in top conditie is geweest, blijkt uit diverse berichten over ongelukken die in verband met de molen hebben plaats gevonden:
1522: Tijdens een storm waait de molen om.
1653: Als gevolg van de 80-jarige oorlog verkeert de molen in zeer slechte staat. Het kruiswerk met standerd is vergaan, evenals het molenkot. Bovendien helt het bouwwerk ruim één voet over waardoor de molen onbruikbaar en levensgevaarljk is geworden. Door geldgebrek wordt de reparatie pas vele jaren later uitgevoerd. Bij een inspectie ter plaatse valt bovendien de molenbouwer Stans Stanssen van een ladder en verongelukt dodelijk.
1674: Tijdens een storm waait de molen opnieuw om en wordt pas in 1677 opnieuw opgebouwd.
1898: De (laatste) molenaar Jan Holten valt bij het afhalen van de zeilen van de molen, doordat een plint van de molenstelling waarop hij staat breekt. Hoewel de H.H. Sacramenten worden toegediend overleeft Holten de val, maar herstelt nooit meer volledig.
Moord en doodslag
Een molenaar had een goed bestaan en woonde in een groot huis. Vaak had hij nevenactiviteiten zoals het slaan van olie, het malen van schors of het vervoeren van vracht. De onderhouds- en personeelskosten voor de Veldhovense molen werden gefinancierd doordat de molenaar 1/16 deel van wat hij maalde zelf mocht houden.
Doordat bijna elke molenaar ook café of koffiehuis hield, speelde hij een belangrijke rol in het sociale leven. Zo trad hij op als ‘weerman’ want de boeren vertrouwden op het geoefende oog van de molenaar om het weer te voorspellen. Als hij zijn molen wegens harde wind stil legde, verlieten de boeren het land.
Dat een molenaar echter in vroeger tijden zijn leven niet altijd veilig was (of dat anderen niet altijd veilig waren voor een molenaar!) blijkt uit de volgende gebeurtenissen:
1658: Na betalingsproblemen wordt de molenaar Adriaen Corstiaanssen door zijn zwager Nicolaas Jan Willems vermoord. Met een roer (een ouderwets vuurwapen) werd hij door de kuit geschoten.
1667: Nadat hij gewond was geraakt verklaart Symon Joost Wijten dat, mocht hij ten gevolge daarvan zou overlijden, hij de molenaar Jan Philiberts Couwenbergh verantwoordelijk zou houden voor doodslag jegens hem.
==========================================================================
Bronvermelding:
Molens, maalderijen en meelfabrieken in Tilburg - Ad Vorselaars en Jan Scheirs